Vroege geschiedenis van whisky

In de vorige blogs heb ik jullie verteld over onze eerste tussenstop in Annandale. Deze plek blijft bijzonder omdat we daar onze eerste cask hebben gevonden. De tweede tussenstop op onze reis brengt ons naar Lindores Abbey, een speciale locatie die het hart raakt van de verhalen over whisky. Mogelijk zijn daar aanwijzingen gevonden om de vroege geschiedenis van Schotse whisky te herschrijven, maar dat kan niet zonder een korte introductie in de huidige beelden over het ontstaan van whisky.

Whisky heeft een lange geschiedenis die zeker terug gaat tot de 15^e eeuw. In 1494 wordt in de geschriften voor het eerst melding gemaakt van de levering van malt aan een monnik genaamd John Cor voor het maken van aqua vitae. Aqua vitae betekent water van het leven en wordt in het Gaelic vertaald naar Uisge Beatha wat uitgesproken wordt als ‘Ooshka bay’ of verkort Usky dat in het Engels als snel whisky wordt.

1494 wordt hiermee als startpunt gezien voor het bestaan van whisky, maar het is zeer waarschijnlijk dat de geschiedenis veel verder terug gaat. Zo hebben de monniken het distilleerproces al in de 12^de eeuw naar Engeland gebracht, maar kan dit nu nog niet verbonden worden aan het maken van whisky.

King James (1488-1513) is zeker een liefhebber als hij in 1506 de opdracht geeft voor de levering van aqua vitae bij een lokale kapper in Dundee (ligt net als Lindores aan de oever van de Tay). Juist het jaar daarvoor heeft het kappersgilde in Edinburgh de rechten gekregen voor de productie van whisky. In die tijd is de kapper ook een soort dokter en alcohol in de vorm van aqua vitae is daarbij zeker een veel gebruikt medicijn.

De kwaliteit van whisky’s varieert in de 16^e eeuw enorm en gevaarlijk hoge alcohol percentages zijn geen uitzondering. Naast het kappersgilde is distilleren ook een vak dat door de monniken wordt uitgevoerd. Het distilleren door monniken neemt een vlucht als Henry VIII van de paus niet mag scheiden (als onderdeel van een groter politiek spel) en de Anglicaanse kerk in 1533 het levenslicht ziet. De katholieke monniken doen er op dat moment verstandig aan om zich koest te houden en de vrije tijd die ze hierdoor krijgen gebruiken ze om het distilleer proces verder te vervolmaken, maar ze stellen hun kennis ook beschikbaar voor de gemeenschap. Een direct gevolg van deze kennisdeling is een enorme groei van de whiskyproductie.

Succes en groei zijn verbonden met accijns, illegaliteit en zeker ook de Schotse identiteit waarover meer in de volgende blog.

#whisky #21whisky #Annandale distillery #Lindores Abbey #aqua vitae